Opinia Amnesty International w przedmiocie zagrożenia niezależności sądów i niezawisłości sędziów
Przyjęte oraz projektowane zmiany są niezgodne z prawem i standardami międzynarodowymi. Skutkiem naruszenia prawa do sądu może być także zainicjowanie postępowań przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka w Strasburgu.
Stanowisko Rady Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego
Podsumowując powyżej dokonane ustalenia, należy stwierdzić, że obydwa poddane analizie projekty zawierają wiele przepisów albo explicite niekonstytucyjnych, albo budzących poważne wątpliwości co do ich zgodności z Konstytucją.
Nowe rozwiązania doprowadzą do upolitycznienia organu stojącego na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów.
Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych przy Fundacji im. Stefana Batorego
Zdaniem ekspertów proponowane zmiany zmierzają do faktycznego podporządkowania sądów powszechnych władzy politycznej.
Głównym celem projektu jest ustanowienie systemu, w którym Minister Sprawiedliwości uzyskuje arbitralne uprawnienia powoływania i odwoływania prezesów i wiceprezesów sądów powszechnych.
Projekt wyłącza jakiekolwiek mechanizmy kontroli decyzji personalnych Ministra Sprawiedliwości, pozbawiając środowisko sędziowskie możliwości wpływu na obsadę kierownictwa sądów.
Projekt obniża wiek emerytalny sędziów, pozwala Ministrowi Sprawiedliwości na odwołanie wszystkich prezesów sądów z zajmowanych stanowisk, a następnie arbitralne powołanie nowych prezesów bez potrzeby przeprowadzenia jakichkolwiek konsultacji z sędziami danego sądu.
Łącznie z poprzednimi zmianami w sądach, ustawodawca niebezpiecznie przybliża sądy do władzy wykonawczej.
Uchwała Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Sądu Najwyższego
Wyrażamy stanowczy sprzeciw wobec projektów ustaw dotyczących sprawowania wymiaru sprawiedliwości.
Zamiast podjęcia dyskusji o potrzebie i kierunku reformy sądownictwa, przedstawione propozycje ograniczają się niemal wyłącznie do umożliwienia zmian kadrowych, służących podporządkowaniu sądów politykom.
Przedstawione w projekcie poselskim propozycje zmian normatywnych należy ocenić jednoznacznie negatywnie.
Całościowa analiza projektu prowadzi do uznania go za naruszającego fundamentalne zasady konstytucyjne, których celem jest zagwarantowanie odrębności i niezależności władzy sądowniczej oraz niezawisłości sędziów ją sprawujących.
Stanowisko Rady Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w sprawie projektowanych zmian ustawowych dotyczących władzy sądowniczej
Poważne zastrzeżenia budzi przyznanie Ministrowi Sprawiedliwości prawa jednoosobowego, arbitralnego powoływania i odwoływania prezesów sądów wszystkich szczebli bez jakiegokolwiek wpływu na te decyzje samorządu sędziowskiego.
Projektowana nowelizacja wyposaża również Ministra Sprawiedliwości w prawo odwoływania prezesów i wiceprezesów sądów po zasięgnięciu niewiążącej opinii KRS.
Projekt ustawy zmienia diametralnie model powoływania prezesów i wiceprezesów sądów zakładając stworzenie "jednowładztwa" Ministra Sprawiedliwości w tym zakresie.
Uchwalenie projektowanej uchwały powinno być poprzedzone szerokimi konsultacjami ze środowiskiem sędziowskim. Przyczyniłoby się do lepszego zdiagnozowania problemów wymiaru sprawiedliwości oraz stwarzało lepsze możliwości dyskusji i wymiany argumentów.