Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie podstaw programowych

Kształcenie w obrębie praw człowieka i edukacji obywatelskiej powinno rozpoczynać się na etapie przedszkola i trwać przez wszystkie etapy edukacji, również na poziomie szkoły wyższej. Tymczasem projekty nowych podstaw programowych nauczania zakładają, że przedmioty obejmujące tę tematykę zostaną wprowadzone dopiero od VIII klasy szkoły podstawowej.

Ponadto zagadnienia z zakresu edukacji obywatelskiej są ujęte w podstawach programowych w sposób niewystarczający.

Pełen tekst opinii poniżej.

W nadesłanych w procesie konsultacji opiniach specjaliści i strona społeczna zwracają uwagę na wzajemne niedopracowanie podstaw – nie chodzi jedynie o nieadekwatne treści – ale o konstrukcję dokumentów. Opinie wskazują na zbytni formalizm, nieuwzględnienie aktualnego stanu wiedzy z przedmiotów, braki w treściach. Uwagi są też generalne – o tym, że podstawy nie są zbudowane na
żadnej koncepcji pedagogicznej czy wynikającej z psychologii rozwojowej.

Pełen tekst raportu poniżej.

Mimo umieszczenia całego katalogu kompetencji bliskich edukacji globalnej w celach kształcenia i realizowanych umiejętnościach, to nie znajdują one odzwierciedlenia w treściach nauczania historii w klasach IV-VIII.

Analiza przedstawionych do konsultacji podstaw programowych wskazuje również, iż niektóre regiony świata (np. Azja, Afryka, Blisko Wschód) zostały przedstawione w sposób stereotypowy, niepokazujący pełnego zróżnicowania danego regionu.

Pełen tekst opinii poniżej.

W obecnym projekcie tej podstawy programowej wychowania fizycznego nie uwzględniono edukacji zdrowotnej. Projekt podstawy programowej wychowania przedszkolnego stanowi regres w stosunku do obecnie obowiązującej podstawy programowej, w której jest obszar: "wychowanie zdrowotne i ksztahowanie sprawności fizycznej" i "wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo".

Pełen tekst stanowiska poniżej.

Należy skorelować z treści nauczania historii z przedmiotem Wiedza o społeczeństwie, zwłaszcza w odniesieniu do mniejszości narodowych i etnicznych, które są tam szeroko omawiane.

Pełen tekst stanowiska poniżej.

Nasz niepokój budzi mały zakres literatury współczesnej, zwłaszcza utworów poetyckich, także brak literatury dotyczącej problemów dzieci i młodzieży urodzonych już w XXI wieku. Młodzi ludzie stykają się z zagadnieniami zdecydowanie odmiennymi od problemów wieku XIX a nawet XX.

Pełen tekst poniżej.

Najistotniejszą kwestią, której zabrakło w projekcie jest dostępność biblioteki szkolnej dla uczniów i nauczycieli codziennie w godzinach pracy szkoły.

Pełen tekst stanowiska poniżej.

Rzecznik Praw Dziecka rekomenduje poszerzanie wiedzy uczniów dotyczącej praw dziecka. Zagadnienie to jest istotne już na etapie realizacji wychowania przedszkolnego i powinno być kontynuowane - w rozszerzonym zakresie - na kolejnych etapach edukacyjnych, wraz z treściami uwrażliwiającymi na potrzebę szanowania praw innych osób.

Pełen tekst opinii poniżej.

Możemy przypuszczać, że projekty opiniowanych dokumentów zostały przygotowane w pośpiechu, bez dochowania należytej staranności metodologicznej w zakresie tworzenia dokumentów edukacyjnych i ich weryfikacji.

Dostrzega się w nich wyraziście brak jasnych założeń w zakresie filozofii edukacji, wartości w obszarze indywidualnego i społecznego oddziaływania edukacji, wspierania rozwoju dziecka, budowania wspólnoty.

Pełen tekst opinii poniżej poniżej.

Rekomendujemy odrzucenie w całości projektu nowej podstawy programowej, poddanie sposobu, celów i formy nauczania historii debacie publicznej.

Rekomendujemy także odejście od myślenia o szkolnej historii w kategoriach historii przede wszystkim niemal wyłącznie polityczno-militarnej i włączenie do programów szkolnych m.in.historii gospodarczej, społecznej, historii życia codziennego, nurtów zajmujących się historią kobiet, historii postkolonialnej oraz innych nurtów współczesnej historiografii.

Pełen tekst stanowiska poniżej.

Zaniepokojenie budzi jednak fakt, że w nauczaniu wczesnoszkolnym (kl. I - I I I ) nie ma wyszczególnionej obowiązkowej liczby godzin przeznaczonej tygodniowo na matematykę.

Zauważalna jest przepaść między zakresem dla nauczania wczesnoszkolnego, a tym dla klas starszych szkoły podstawowej. Dla uczniów klas IV - VI pewne treści będą zbyt trudne, i z konieczności będą realizowane zbyt powierzchownie.

Pełen tekst stanowiska poniżej.

W ciągu 30 dni przeznaczonych na konsultacje nie można stworzyć nowej spójnej podstawy programowej opartej o konsensus wielu różnych zainteresowanych środowisk.

Przedłużenie szkoły podstawowej o dwa lata powoduje przedłużenie o dwa lata dzieciństwa w zbyt znacznym zakresie ograniczonego do domu, szkoły i najbliższego otoczenia.

Pełen tekst stanowiska poniżej.

Propozycja wychowawcza, zawarta w zapisach nie odwołuje się konsekwentnie do żadnej z teorii wychowania ani także – do żadnego modelu edukacyjnego, sprawdzonego w innych krajach.

Jest również niespójna, zawiera zawiłe i trudne do odszyfrowania sformułowania, ma wiele powtórzeń.

Pełen tekst opinii poniżej.

Z podstawy programowej dla przedszkola usunięto niemalże całkowicie cele związane z przygotowaniem do nauki pisania i czytania oraz zakresu wspomagania intelektualnego wraz z edukacją matematyczną.

Pełen tekst opinii poniżej.

Autorzy podstawy programowej pominęli czynnik najważniejszy: ograniczenie liczby grup. W dyskusji publicznej (również w trakcie tzw. Debaty Ekspertów Dobrej Zmiany) wiele razy pojawiał się postulat, by grupy te ustawowo nie były liczniejsze, niż piętnastoosobowe. Propozycja nie uwzględnia tego postulatu.

Pełen tekst opinii poniżej.

Jeżeli autorzy preambuły do Podstawy Programowej, która ma służyć za podstawowy drogowskaz całej społeczności pedagogów, wprowadzają termin „wiedza”, który potocznie jest utożsamiany ze słowem „wiadomości”, to w tekście powinna znaleźć się informacja poszerzająca zakres znaczeniowy o „umiejętności” i „kompetencje”.

Dziwi również brak wzmianki o kształceniu wrażliwości na odmienność kulturową – czyli postawy niezbędnej dla dobrego funkcjonowania we współczesnym świecie, w szczególności w zjednoczonej Europie.

Pełen tekst opinii poniżej.