Poprawiony projekt ustawy o jawności życia publicznego
Projekt uwzględnia niektóry zmiany wynikające z konsultacji publicznych (wykreślono m.in. zapisy o uporczywym wniosku o informację oraz o odpłatności; nie zmieniły się natomiast propozycje dotyczące lobbingu, oświadczeń majątkowych i ochrony sygnalistów). Jest przedmiotem dalszych prac i będzie tematem spotkania konsultacyjnego zaplanowanego na 21 listopada.
-
OpiniaOpinia Helsińskiej Fundacji Praw CzłowiekaPozostawienie rozwiązań zaproponowanych w projekcie doprowadzi do sytuacji, kiedy organy publiczne nie będą miały obowiązku konsultować projektów aktów prawnych, a jednocześnie obywatele, aby wyrazić opinię na ich temat w ramach procedury lobbingu, będą musieli dopełnić nieproporcjonalnie surowych obowiązków informacyjnych.
Co więcej, za ewentualną pomyłkę (np. brak aktualizacji zgłoszeń) obywatele będą ponosić odpowiedzialność karną.
Pełen tekst opinii poniżej, -
StanowiskoUwagi Fundacji e-PaństwoNieprzychylnie odnosimy się do połączenia trzech, mocno zróżnicowanych i wzajemnie niezależnych, obszarów regulacji w ramach jednego aktu.
Autorzy Projektu Ustawy nie odpowiedzieli również na problemy związane z tzw. by-passowaniem projektów ustaw. Rzeczywiści autorzy projektów ustaw pracujący w poszczególnych resortach pozostają nieznani. Nieprzejrzysty pozostaje zatem proces opracowywania projektów tych ustaw, które, choć opracowane przez organy wykonawcze zgłaszane są jako projekty poselskie. Pozostawia się zatem szerokie pole do nadużyć, w tym do występowania zjawisk korupcyjnych w procesie stanowienia prawa.
Pełen tekst opinii poniżej. -
StanowiskoStanowisko Fundacji PanoptykonNajważniejszym problemem wynikającym z ustawy jest ograniczenie prawa do prywatności obywateli. Zagrożenie to wiąże się przede wszystkim z propozycjami zawartymi w rozdziale 8 projektu, dotyczącym oświadczeń majątkowych.
Pełen tekst stanowiska poniżej.
Rządowy projekt ustawy o jawności życia publicznego
W ramach zwiększania transparentności życia publicznego autorzy projektu zakładają m.in., że każdy podmiot składający opinię do projektów aktów prawnych będzie zobowiązany do zgłoszenia zestawienia podmiotów finansujących jego działalność. W przypadku osób fizycznych obowiązkowe będzie dołączenie informacji o źródłach dochodów z ostatnich dwóch lat.
Ponadto projekt wprowadza opłatę za dostęp do informacji publicznej. W przypadku wniosków, których realizacja wiązałyby się z poniesieniem przez organ kosztów, informacja publiczna będzie udzielana po ich uregulowaniu.
Projekt ustawy został upubliczniony 23 października po ponad dziesięciu miesiącach od rozpoczęcia prac, a na konsultacje publiczne przeznaczono zaledwie sześć pełnych dni roboczych.
-
StanowiskoStanowisko Instytutu Spraw PublicznychZgadzamy się, że wiele z obszarów objętych ustawą wymaga istotnej reformy. Wyrażamy jednocześnie ubolewanie, że proces opracowania tak istotnych zmian odbywa się w tak szybkim tempie.
Pełen tekst stanowiska poniżej. -
OpiniaOpinia Fundacji PanoptykonRozszerzenie listy osób zobowiązanych do składania oświadczeń majątkowych i wprowadzenie obowiązku publikowania tych oświadczeń w Internecie stanowi daleko idącą ingerencję w przysługujące każdemu konstytucyjne prawo do prywatności. Z tego też względu, nałożenie obowiązku składania oświadczeń na nowe grupy osób wymaga precyzyjnego uzasadnienia w odniesieniu do każdej z tych grup.
Pełen tekst opinii poniżej. -
OpiniaOpinia Fundacji Badań i Innowacji Społecznych "Stocznia"Proponowane rozwiązania, pod pozorem zwiększenia przejrzystości, w konsekwencji znacząco utrudnią udział w procesie stanowienia prawa organizacjom społecznym i osobom prywatnym, przy czym analogiczne wymogi nie dotyczą innych podmiotów (np. przedsiębiorców).
Pełen tekst opinii poniżej.
-
OpiniaOpinia Fundacji Frank BoldProjekt ustawy o jawności życia publicznego nie rozwiązuje istniejących problemów z transparentnością działalności lobbingowej, tworząc jednocześnie nowe.
Może to doprowadzić do jeszcze mniejszej przejrzystości procesu legislacyjnego i wzrostu wpływu niekontrolowanego lobbingu na jego kształt
Pełen tekst opinii poniżej. -
OpiniaOpinia Związku Harcerstwa PolskiegoProjekt wprowadza wobec organizacji społecznych, które są zainteresowanie wypowiadaniem się w sprawach projektów aktów prawnych, rygoryzm, który może być uzasadniony w stosunku do lobbysty zawodowego ale już nie wobec organizacji pozarządowej, która często opiera swoje działania na wolontariuszach.
Pełen tekst opinii poniżej. -
OpiniaOpinia Krajowej Izby GospodarczejObawy budzi zakres ochrony sygnalistów i ewentualne możliwości nadużyć tej instytucji.Ochrona stosunku pracy sygnalisty jest iluzoryczna i niezwykle mocno ingeruje w relacje między pracodawcą a pracownikiem, ponadto przepisy są niejednoznaczne.
Pełen tekst opinii poniżej. -
StanowiskoStanowisko Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych (OFOP)Za szczególnie niezrozumiałe uważamy zmniejszenie wymogów wobec instytucji publicznych w zakresie jawności ich działania, poszerzenie pola do ich większej uznaniowości, przy jednoczesnym ograniczaniu konstytucyjnych praw obywateli – takich jak prawo do ochrony prawnej życia prywatnego.
Postulujemy przeprowadzenie pełnych otwartych konsultacji zgodnych z kanonem określonym w Kodeksie Konsultacji oraz Wytycznych do przeprowadzania oceny wpływu oraz konsultacji publicznych w ramach rządowego procesu legislacyjnego.
Pełen tekst stanowiska poniżej.
-
OpiniaOpinia Fundacji Court Watch PolskaPostulujemy wyłączyć przepisy regulujące dostęp do informacji publicznej z projektowanej ustawy (rozdział 3) i pozostawić w mocy obowiązującą Ustawę o dostępie do informacji publicznej.
Pełen tekst opinii poniżej. -
StanowiskoStanowisko Łódzkiej Koalicji na rzecz Jawności
-
OpiniaOpinia Stowarzyszenia Prokuratorów „Lex Super Omnia”Ustawa zatem może skutecznie powstrzymywać obywateli od udziału w tworzeniu prawa, ponieważ organizacje pozarządowe, instytucje i osoby zainteresowane tworzonym prawem (ale już nie firmy i przedsiębiorstwa) będą miały obowiązek przedstawienia szeregu informacji na swój temat, pod rygorem odpowiedzialności karnej.
Pełen tekst opinii poniżej. -
OpiniaWspólna opinia Fundacji im. Stefana Batorego, Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka i Instytutu Spraw Publicznych w zakresie ochrony sygnalistówProjektowane przepisy gwarantują ochronę wyłącznie osobom, które sygnalizują przestępstwa o charakterze korupcyjnym, finansowym czy księgowym. Oznacza to, że osoba, która informuje np. o sytuacji narażenia zdrowia lub życia ludzi na niebezpieczeństwo lub innym poważnym przestępstwie w miejscu pracy, nie podlegałaby ochronie.
Pełen tekst opinii poniżej. -
OpiniaOpinia Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka
-
OpiniaOpinia Fundacij Krakowski Instytut Prawa KarnegoUnormowania te należy ocenić zdecydowanie negatywnie, zarówno pod względem ich zgodności ze standardami konstytucyjnymi właściwymi dla prawa karnego, jak i techniczno-legislacyjnym. Nie powinny one stać się podstawą do dalszych prac legislacyjnych.
Pełen tekst opinii poniżej. -
OpiniaOpinia Fundacji im. Stefana Batorego złożona w konsultacjach publicznychProblemy podnoszone przez projektodawców takie jak martwe przepisy dotyczące lobbingu, czy brak ochrony sygnalistów domagają się interwencji. Niestety jednak, propozycje przedstawione przez projektodawców tych problemów nie rozwiązują a niekiedy wręcz pogarszają istniejące rozwiązania lub tworzą nowe problemy.
Pełen tekst opinii poniżej, -
OpiniaOpinia Fundacji ePaństwoProjekt Ustawy, wbrew swojej nazwie nie rozszerza poziomu jawności życia publicznego. W sposób istotny ogranicza prawa obywateli i zwiększa za to poziom naruszeń prawa do prywatności i swobody działalności gospodarczej oraz wprowadza przeciwskuteczne mechanizmy walki z korupcją.
Pełen tekst opinii poniżej. -
StanowiskoStanowisko Forum Darczyńców w PolsceW projekcie ustawy o jawności życia publicznego negatywnie oceniamy art. 2 ust. 1 pkt. 5 oraz art. 29 projektu związane z zasadami i trybem prowadzenia lobbingu. Taki kształt przepisów tworzy nierówność podmiotów i rodzi uzasadnione obawy, że nie tyle chodzi o zwiększenie jawności lobbingu, co o ograniczenie możliwości zgłaszania opinii i stanowisk organizacjom społecznym i obywatelom.
Pełen tekst stanowiska poniżej. -
StanowiskoStanowisko Fundacji im. Stefana Batorego w sprawie projektu ustawy o jawności życia publicznego w aspekcie działalności lobbingowejWprowadzone przez projekt nieuzasadnione i nieracjonalne rozszerzenie pojęcia lobbingu rodzi obawy, że projektodawcy pod pretekstem kontrolowania działalności lobbingowej dążą do ograniczania podstawowych praw obywatelskich, takich jak wolność wypowiedzi i prawo petycji.
Pełen tekst stanowiska poniżej. -
OpiniaOPINIA fundacji JAWNOSC.PL na temat projektu ustawy o jawności życia publicznego, w zakresie regulacji zasad dostępu do informacji publicznychW projekcie ustawy o jawności życia publicznego nie powinno się regulować kwestii nadużywania trybu dostępu do informacji publicznej. W sytuacjach wątpliwych, a zawsze są to kwestie bardzo indywidualne, powinno się pozostawić to ocenie sądów administracyjnych, nie zaś regulować w drodze ustawy.
Pełen tekst opinii poniżej. -
StanowiskoNajważniejsze problemy wynikające z projektu o jawności życia publicznego -wspólne stanowisko 40 organizacji pozarządowychPrzygotowywany przez koordynatora służb specjalnych projekt ustawy o jawności życia publicznego powstawał od wielu miesięcy, bez założeń i z pominięciem obowiązkowego wskazania w wykazie prac legislacyjnych. Ujawniono go 24 października 2017 r., na konsultacje wyznaczono 6 dni roboczych, a już 1 stycznia 2018 r. ustawa ma wejść w życie.Wbrew zapowiedziom, konsultacje publiczne projektu mają powierzchowny, iluzoryczny i pośpieszny charakter.
Materiał przedstawia najważniejsze problemy wynikające z projektu m.in. wypaczenie idei sygnalistów oraz pogorszenie dotychczasowych standardów przejrzystości w procesie stanowienia prawa. -
StanowiskoStanowisko Fundacji im. Stefana Batorego w sprawie projektu ustawy o jawności życia publicznego w aspekcie ochrony sygnalistówUregulowania statusu sygnalistów zawarte w projekcie ustawy o jawności życia publicznego mają charakter represyjny i są całkowicie sprzeczne z ideą sygnalizowania. Zamiast ochrony osób działających w interesie publicznym ustawa tworzy instytucję „pół-świadków” lub wręcz informatorów organów ścigania.
Pełen tekst stanowiska poniżej. -
StanowiskoStanowisko Fundacji im. Stefana Batorego w sprawie projektu ustawy o jawności życia publicznego w aspekcie stanowienia prawaW projekcie pojawiają się nowe, złe rozwiązania. M.in. wprowadzenie wymogu przygotowywania planów legislacyjnych na poziomie lokalnym to tworzenie sztucznej rzeczywistości i piętrzenie zbędnej i kosztownej biurokracji.
Problemy związane z niewystarczającą transparentnością procesu stanowienia prawa należy rozwiązać poprzez przyjęcie odrębnej „ustawy o stanowieniu prawa”.
Pełen tekst stanowiska poniżej. -
KomunikatKomentarz Instytutu Spraw PublicznychAktualny stan prawny zdecydowanie nie gwarantuje sygnalistom odpowiedniego wsparcia. Opublikowany wczoraj projekt ustawy o jawności życia publicznego wprowadza zręby ochrony dla osób ujawniających nieprawidłowości.
Jest to niewątpliwie krok naprzód w kierunku poprawy sytuacji sygnalistów, w naszej opinii jednak rozwiązania zaproponowane w projekcie są zdecydowanie zbyt wąsko zakrojone.
Pełen tekst komentarza poniżej. -
OpiniaOpinia Stowarzyszenia Sieć Obywatelska Watchdog PolskaAnaliza rozdziałów 2, 3 i 11 prowadzi do wniosku, że proponowane regulacje są w przeważającej mierze powtórzeniem obecnie obowiązujących rozwiązań zawartych w ustawie o dostępie do informacji publicznej.
Ten stan rzeczy poddaje w wątpliwość zamierzenie przyjęcia aktu prawnego, który miałby uchylić obecnie obowiązującą ustawę o dostępie do informacji publicznej.
Pełen tekst opinii poniżej. -
KomunikatKomunikat Fundacji PanoptykonW praktyce projekt dotknie obywateli, którzy by wypowiedzieć się w interesującej ich sprawie będą musieli obnażyć swoją sytuację finansową. I organizacje społeczne, takie jak Panoptykon.
Projekt otwiera też furtkę do nadużywania istniejącej już dziś możliwości żądania opłaty za udostępnienie informacji.
Pełen tekst poniżej. -
OpiniaOpinia Fundacji WolnościW projekcie pojawia się m.in. nieprecyzyjny przepis ograniczający dostęp do informacji publicznej. Chodzi o możliwość odmówienia dostępu do informacji publicznej osobie składającej wnioski w sposób uporczywy.
Pomijając aspekty uznaniowości czym jest składanie wniosków w sposób uporczywy czy utrudnianie działalności podmiotu należy zwrócić uwagę na niekonstytucyjność tego zapisu.
Pełen tekst opinii poniżej.